Kapmelding en -vergunning

Beheert u een houtwal of geriefhoutbosje met hakhout? Dan moet u om de 10 à 15 jaar het hakhout afzetten. Dit wordt ook wel de eindkap genoemd en valt onder het periodiek beheer. Het is belangrijk om voorafgaand aan het periodieke beheer de juiste instanties op de hoogte te brengen. Bij hakhoutbeheer zijn de provinciale kapmelding en de gemeentelijke kapvergunning van belang.

kapmelding

Wat is een kapmelding?

De kapmelding is een melding die particulieren bij de Provincie moeten indienen bij het kappen van bomen. Houtopstanden als hakhoutwallen en geriefhoutbosjes vallen onder de Wet natuurbescherming. Voordat bomen in zulke elementen gekapt mogen worden, moet er een kapmelding worden gedaan bij de provincie. Het is dus een juridische verplichting. Daarnaast houdt de provincie inzichtelijk op welke locaties gekapt wordt en is zij bij bezwaren van omwonenden op de hoogte van de werkzaamheden.

Hoe werkt de kapmelding?

U kunt een kapmelding doen via het online formulier op de website van de provincie Overijssel. Het formulier vraagt om een kaart. Daar kunt u de werkkaart van het groene en blauwe diensten contract invoegen. In het opmerkingenvlak kunt u aangeven om welke elementnummers het gaat. Daarnaast is het verstandig om aan te geven dat het om hakhoutbeheer in het kader van een groene en blauwe diensten contract gaat. De provincie weet dan dat het om verantwoord hakhoutbeheer gaat. Ga naar het loket van de Provincie Overijssel.

Kapvergunning

Wat is een kapvergunning (omgevingsvergunning)?

Elke gemeente heeft een eigen beleid omtrent het kappen van bomen en andere houtopstanden. In bepaalde gemeenten moet u voor het kappen van bomen in houtwallen of bosjes een vergunning aanvragen. Omdat het beleid per gemeente verschilt, raden wij aan om contact op te nemen met de gemeente voorafgaand aan hakhoutbeheer. Soms geeft de website van de gemeente ook al voldoende informatie. Bekijk de website van het Omgevingsloket.

Hoe werkt de kapvergunning?

U kunt een kapvergunning (omgevingsvergunning) online aanvragen bij het Omgevingsloket. De aanvraag bestaat uit een aantal onderdelen. Bij werkzaamheden kunt u de activiteit ‘kappen’ aanvinken. Daarnaast wordt om een bijlage gevraagd. Daar kunt u de werkkaart van het groene en blauwe diensten contract invoegen. Het is verstandig om in een opmerkingen vak aan te geven dat het om hakhoutbeheer in het kader van een groene en blauwe diensten contract gaat. De gemeente weet dan dat het om verantwoord hakhoutbeheer gaat.

Wat is het verschil tussen hakhoutbeheer en een dunning?

Bij hakhoutbeheer wordt een aantal grote bomen (overstaanders) gekapt. Door dit te doen, krijgen de omliggende bomen en struiken meer licht en ruimte om te groeien. De afgezaagde stobbe zal ook opnieuw uitlopen. Door dit beheer ontstaat een gevarieerde houtwal,  die het landschap en de biodiversiteit versterkt. Omdat er grote bomen worden gekapt zijn de kapmelding en kapvergunning vaak verplicht.

Bij een dunning worden dunnere boompjes in de houtwal of het bosje gekapt en wordt de onderbegroeiing van struiken gesnoeid. Dit valt onder het reguliere beheer. Omdat er voornamelijk dunne boompjes en struiken worden teruggezet is een kapmelding of vergunning meestal niet nodig. Raadpleeg bij twijfel de provincie of gemeente.

Onderhoud houtwal of -singel

Het onderhoud aan een houtwal of houtsingel, verder houtsingel, die als hakhout beheerd wordt, heeft als maatregel dat periodiek eenmaal per ca. 15 – 20 jaar deze wordt afgezet. De interval is onder andere afhankelijk van de aanwezige boomsoorten. Bestaat de houtsingel voornamelijk uit snel groeiende soorten zoals els, dan zal de interval korter zijn. Zijn er voornamelijk langzaam groeiende soorten zoals eik, is de interval groter.

Het hakhoutbeheer van houtsingels was in vroegere tijden een normaal gebruik. Het hakhout werd gebruikt voor o.a. rasterpalen, zaaghout en brandhout. Gaandeweg is het beheer achterwege gebleven, onder andere doordat het hout geen functie meer had. Als gevolg daarvan zijn de stobben van het voormalige hakhout doorgeschoten en vaak forse bomen geworden. Het oorspronkelijke hakhout kan vaak nog worden herkend in de houtsingel.

Om de singel weer als hakhout te beheren, zijn door het langdurig achterblijven van het periodieke onderhoud, forse maatregelen nodig. Daarbij moet gedacht worden aan het fors reduceren van het aantal bomen in de houtsingel en het afzetten van de – eventueel – aanwezige onderbegroeiing van struiken. Door het achterblijven van het onderhoud en verschil in leeftijd, komen de veelal kleinere bomen in de verdrukking en beginnen af te sterven. Vaak als eerste te zien in de kroon van de bomen.

Een dergelijke ingreep leidt nogal eens tot verontruste reacties van buren. Veel van de bomen zonder toekomst worden geveld en enkele overstaanders blijven behouden, dat kan voor omwonenden overkomen als ‘kaalslag’.

Het doel van het vellen is dat op de stobben weer uitlopers ontstaan als begin van nieuw hakhout. Daarnaast kan en wordt veelal ook bosplantsoen van inheemse bomen er struiken op de grotere open plaatsen ingeplant om meer variatie te ontwikkelen.

 

Dat het in eerste instantie lijkt op kaalslag is te begrijpen. Echter zal na verloop van 1 – 2 jaar de eerste ontwikkeling van hakhout te zien zijn. Na ca. 5 jaar is een mooie hakhoutsingel weer onderdeel van het landschap.

Kennisbank

Verdieping

en beheer

Tijdens verschillende praktijktrainingen is aandacht besteed aan houtwallen en bijbehorend beheer. Onderstaand vind je de gegeven powerpointpresentatie per praktijktraining.

Foto: Willem Heijdeman

Extra info

Downloads

Plantwijzer houtwal

Uitgebreide informatie over de geschiedenis, het aanplanten en beheren van houtwallen.

Een lijst met inheemse bomen en struiken in Overijssel.

Extra informatie over houtwallen en biodiversiteit.